Dini Davranışın Psikolojik Temelleri

Sözlerine hayatı şahitlik edecek kadar istikamet üzere bir mü'min, hayatının her demini muhasebeyle geçiren yakaza bir sûfî, Basra ve Bağdat'ta ilim tâlibi ve hadis râvisi. İnsan benliğinin bilinçaltını deşifreye girişmiş bir bilgin ve aklı, kalbi, nefsi, şeytanı, tecrübeyi ve davranışı kendince tanımlamayan muhâsebe yolcularının yol arkadaşı. Muhâsibi'yle kadim geleneğin derinliklerini modern zamanın gerçekliğine taşıma gayreti şekillendirdi bu çalışmayı. Bu durum modern psikolojinin davranış yaklaşımını aktarmayı gerekli kılarken öte yandan soyut bir düzlemden realiteye, dini nitelikte bir davranışın nasıl olabileceğini de betimlemeyi gerekli kıldı. Arayışı muhâsebede bulanlara Muhâsibi'yle bir yürüyüşün zevkini hissettirmek bu çalışma için en anlamlı netice olacaktır.