Doğu Ülkeleri Tarihinin Altın Çağı

Korykos hâkimi Hayton veya diğer bir deyişle Hetum'un bu eseri, Ortaçağı anlatan birinci el kaynaklar arasında önemli bir yere sahiptir. Haçlı seferleri döneminde kaleme alınan bu eser, Hayton'un hem Hıristiyan dünyasına hem de Moğollara taktik verme amacıyla yazılmış bir tavsiye ve strateji kitabıdır. Bir yandan Memluklar, diğer yandan Anadolu Selçukluları arasında sıkışıp kalan Ermenilerin o sıralar gerek Batıdan ve gerekse Doğudan müttefikler aradığı muhakkaktı. İşte böyle bir dönemde İslam dünyasının bağrına sokulan Moğollar da, özellikle Ayn Calut'ta Memluklar karşısında aldıkları ağır darbeden sonra, kendilerine müttefik aramak zorundaydılar. Dolayısıyla bu müttefik Hıristiyan Batı dünyasından başkası olamazdı. Bu ittifak arayışlarının ve karşılılıklı elçi teatilerinin bizzat aktif faillerinden ve aynı zamanda şahitlerinden olan Hayton'un yazdıkları, o dönemi bilmek isteyenler için çok değerli bilgilerdir.