Kızıl ile Kara

Stendhal'ın 1830 yılında yayınlanan başyapıtı Kızıl ile Kara, dünya edebiyatının en önemli romanlarından biridir. “Bir 19. Yüzyıl Kroniği” altbaşlığını taşıyan bu eser, Restorasyon dönemi Fransası'ndaki mezhep çatışmaları, Paris-taşra ile soyluluk-burjuvazi çelişkileri arasında edebiyatın ölümsüz karakterlerinden Julien Sorel'i yaratmıştır. Bu ateşli ve hırslı genç adamın kişiliğinde simgelenen enerji, yeteneğiyle kariyer basamaklarında yükselmek isteyen bireyin, Paris'i fethe çıkan taşranın ve dünya sahnesinde yerini alan yoksul sınıfların da enerjisidir. Ordunun ve savaşın rengi kızıl ile din eğitiminin rengi olan kara arasında seçim yapmakta zorlanan Sorel'in hem gizlemek zorunda kaldığı Napoléon hayranlığı hem de yasak aşkı tarafından sürüklendiği yol, tüm konformist toplumların yıkıcılığa ve bozgunculuğa biçtiği bedeldir. Karakterlerinin ruhsal yapılarına, çelişki ve bunalımlarına dair derin tahlilleriyle başarılı psikolojik romanlardan biri olarak kabul edilen Kızıl ile Kara, çizdiği toplumsal tabloyla gerçekçi edebiyatın, karakterleriyle de romantizmin unutulmaz örneklerinden biri olagelmiştir.STENDHAL (Marie-Henri Beyle), 1783 yılında Fransa'nın Grenoble kentinde burjuva bir ailenin çocuğu olarak doğdu. Hayatı savaşlarda geçen, Napoléon ordularıyla birlikte Italya, Rusya seferlerine katılan Stendhal, bu süreçte sanat ve edebiyatla da tanıştı, savaş, yaşadığı aşklar ve yolculukları romanlarının, günlüklerinin ana temalarını oluşturdu; Italya seyahatleri sırasında kaptığı frengi sonucu 1842 yılında Paris'te öldü. Romanlarında “acı gerçeğin” peşinde koşan ve özellikle romantik esinli gençleri tasvir eden Stendhal, “roman yol boyunca gezdirilen bir aynadır” diyerek gerçekçiliğin öncüleri arasında yerini almış, dönemin toplumsal tasvirlerine eserlerinde geniş yer vermiştir. Aynı zamanda romantizm akımının da bir temsilcisi olarak eserlerinde insan psikolojisini ön plana çıkarmış, çağdaşlarının aksine, mümkün olduğu kadar sade ve anlaşılır bir dil kullanarak dünya edebiyatının vazgeçilmez adları arasında yerini almıştır. Geride dünya edebiyatının klasiklerinden sayılan Armance (1827), Kızıl ile Kara (1830), Parma Manastırı (1839), tamamlanmamış olan Lucien Leuwen (1894) gibi büyük romanların yanı sıra çok sayıda biyografi ve gezi notu da bırakmıştır.