Türkçenin İnkişafı Tercüme

Tanzimat Devrinde ve Sonrasında Türkçeyi Geliştirmenin Başlıca Vasıtası Olarak Tercüme Akkadcadan başlıyarak günümüze kadar belki bütün büyük kültür dillerinin inkişâfında tercümenin başlıca bir âmil olduğu müşâhede edilmektedir. Türkçe de bu umûmî kaidenin hâricinde değildir; onun da, târîh boyunca, belki bütün dönüm noktalarında tercümelerin ağır bastığı tesbît olunmaktadır. Tanzîmat devri ve sonrasında ise, tercümeye, gayet şuûrlu, planlı bir siyâsetle, Türkçenin inkişâfı için başlıca bir vâsıta olarak mürâcaat edilmiştir. Hedef, İstanbul Türkçesini, Fransız nesrini örnek alarak geliştirip resmî yazı dili ve edebî dil yapmaktır. Proje, daha 19. asrın sonlarında tamâmen muvaffak olmuş, Fransız nesrinin her çeşit türünü ve tekniğini kullanabilen asrî Türk nesri inşâ edilmiş ve Türkçemiz, aynı zamânda, pek geniş bir kelime hazînesine kavuşmuştur. Bu safhaya kadar, Fransızcadan umûmiyetle- millî hassâsiyet ve şuûrla tercümeler yapıldığı için, Fransızca, Türkçe üzerinde, gayet yapıcı, inkişâf, hattâihyâ edici bir têsîricrâ etmiştir. 1930lardan îtibâren ise, Avrupacılık ideolojisi, Fransızcaya, Türkçeyi olabildiğince Fransızcalaştırmak için mürâcaat etmiş, bu devrede, Fransızca, Türkçe üzerinde tahrîpkâr ve tereddî ettirici bir têsîr göstermiştir.