Üçüncü Harnâme (Eşek Kitabı); Dini, Edebi, Tarihi ve Sosyolojik Bir Tahlil

Hayrullah Şanzumi, hiç şüphesiz bir 'deli'dir ve meclisinde yer alabilmenin yegane şartı da 'deli' olmaktır. 'Akıllı' adamı sevmez; filhakika meclisine girenin aklına mukayyet olması zor zanaattır. Günümüzde aşk, 'postmodern eşeklik'lerle birlikte anılır olsa da, O, gözleri Leyla'yı gördü diye Leyla'nın mahallesinin köpeğini muhabbetle öpen Mecnun'un dostudur. O Leyla ki, Mecnun'un 'eşek gözlü' mâşukasıdır. Kitabı okurken aklınıza mukayyet olmanız uyarısı ve temennisiyle... Eşşoğlu eşşek... Bu kitap sadece eşeğin değil, eşekliğin ve eşşoğlu eşşekliğin de kitabıdır. Bu kitabı hazırlarken, eşek yüküyle kitabı inceledik ve eşşek gibi çalıştık. Çalışma nihayete erince de, eşeğimizi bulmuş gibi sevindik! Venezuela Devlet Başkanı Hugo Chavez, yakın bir tarihte ABD Başkanı George Walker Bush'un korkak, eşek ve ayyaş olduğunu söyledi. Bu söz "Bush'a karşı dünyada yükselen tepkinin bir ifadesiydi. Eğer bir Türk Başbakanı, Bush'a hakaret etmek istese asla eşek demez, kesinlikle "eşşekoğlu eşşek" derdi. Çünkü eşeklik evrensel bir olgudur; fakat "eşşekoğlu eşşeklik" tabiri sadece Anadolu insanının dilindedir. Hayatımızı değiştiren eşek... Merhum Cumhurbaşkanı Turgut Özal çocukken eşekten düşüp bir kolu sakat kaldığından Hava Harp Okulu sınavlarından elenmiştir. Bir zorunluluk olarak eşek... Cumhuriyet'in ilk yıllarında, Mustafa Kemal ve İsmet İnönü zamanında eşeğe binmesini bilmeyenler kaymakam olarak atanmıyormuş. Yol yok tabii. Hayatımızı kurtaran eşek... 1990'lı yıllarda, Türk Silahlı Kuvvetleri'nin PKK ile mücadelesinde de mayın arama tarama konusunda uzman olan "Reşo" adında eşek büyük hizmetler ifa ederek emekli olmuştur. Reşo'nun bakımı halen askeri bir tesiste devam etmektedir.