Yargılamanın İadesi Davaları

Yargılamanın iadesi, kesin olarak verilen veya kesinleşmiş olan hükümlere karşı
istenebilir (HMK. m. 374/1). Kanun yolu denetimi açık ve henüz kesinleşmemiş
olan kararlara karşı yargılamanın yenilenmesi istenemez. Çünkü, kanun yolu
açık ve kesinleşmemiş olan hükümdeki ağır yargılama hatalarının, kanun yolu
denetiminde giderilmesi olanağı mevcuttur. Bu bakımdan, yargılamanın iadesi
yolu, kesinleşmiş olan hükümlere karşı başvurulan istisnai ve olağanüstü bir
yoldur. Yargılamanın iadesi talebi, bir dava olarak açılır ve incelenir. Hukuki
niteliği itibariyle ayrı ve bağımsız bir dava olup mutlaka duruşma yapılarak iki
aşamada incelenmesi gerekir. Mahkeme öncelikle davanın dinlenmeye değer
olup olmadığını kendiliğinden araştırır. Bu aşamada genel dava koşullarından
ayrı olarak yargılamanın iadesi davasının süresinde açılıp açılmadığının,
teminat gösterilip gösterilmediğinin ve yasada sayılan yargılamanın iadesi
sebeplerine dayanılıp dayanılmadığının incelenmesi gerekir. Bu koşullardan
birisinin mevcut olmadığı sonucuna varılması halinde istem ret edilir. Mahkeme
birinci aşamada yargılamanın iadesi davasının dinlenmeye değer olduğu
sonucuna varırsa, ikinci aşamada esasa girerek ileri sürülen yargılamanın iadesi
sebeplerinin doğru olup olmadığını araştırır.