İran Mektupları

Yüzyıllar boyunca iran'la ilgili Avrupalı seyyahlar, elçilik heyetleri ve diplomatlar tarafından meydana getirilen zengin bir seyahat ve hatırat edebiyatı oluşmuştur. Bizde böyle eserler pek az olduğu gibi bir kısmı da gün yüzüne çıkmayı beklemektedir. İran mektupları da bu tür eserlerden biridir. Cemil Said Bey askerî ateşe sıfatıyla on yıl kaldığı iran'ın yirminci yüzyılın başındaki panaromasını başarıyla çizmiştir. Kitapta İran'da meşrutiyetin ne suretle ilan edildiği, ingiltere ve Rusya'nın İran meşrutiyetindeki rolü, iç karışıklıklar, iran halkının âdet ve ahlâkı, iran ordusunun durumu, başta hudud meselesi olmak üzere Osmanlı devleti ile iran arasındaki aktüel problemler, İran idarî ve dînî sınıfı, Tahran'daki Osmanlı Büyükelçiliğinin faaliyetleri, İran'da bulunan Osmanlı tebeası-nın durumu, Cemil Said Bey'in gözünden tasvir edilmiştir. Konu ile bütünleşen ve çoğunluğu Cemil Said Beyin ve dönemin Tahran büyükelçisi Şemseddin Bey'in kaleminden çıkan bazı arşiv belgeleri de kitaba eklenmiştir.